Beschrijving
Ingeklemd tussen de dichte bebouwing van de Utrechtse binnenstad ligt de Sint-Willibrordkerk, een van de best bewaarde neogotische kerken van Nederland. Onder invloed van de katholieke emancipatie verrezen vele kerken die teruggrepen op laatmiddeleeuwse gotische architectuur. In Utrecht werd de neogotische traditie gedragen door het St. Bernulphusgilde, dat in 1869 was opgericht door kapelaan Gerard van Heukelum. Hij omringde zich met kunstenaars en ambachtslieden, veelal afkomstig uit het Duitse Rijnland. Samen werkten zij aan de Willibrordkerk, waarbij het interieur en exterieur van top tot teen op symbolische wij ze uitdrukking gaven aan de kernthema’s van de negentiende-eeuwse katholieke kerk. Royale schenkingen van parochianen maakten het mogelijk om dit Gesamtkunstwerk van decoraties en meubelstukken te voorzien.
Het tij keerde echter snel voor de neogotische traditie. Vanaf de vroege twintigste eeuw raakte de stijl uit de mode en gedurende de jaren vijftig en zestig ontstond er een heuse afkeer van de als verouderd en overdadig beschouwde neogotische interieurs. Veelkleurige kerken gingen verloren onder een laag witte verf of belandden onder de sloophamer. Dit lot bleef de Utrechtse Willibrordkerk bespaard door de toewijding van slechts enkele personen. Het behoud van de kerk werd in 1976 beloond met de toekenning van de status van Rijksmonument, waardoor een grondige restauratie mogelijk werd.
De Utrechtse Willibrordkerk is een kunsthistorische monografie over een kerkgebouw dat de woelingen van de tijd als door een wonder doorstaan heeft en een van de weinige nog bestaande voorbeelden vormt van de Utrechtse School van de neogotiek.
